Bugun...


BEYTULLAH YILDIRIM

facebook-paylas
Esenler ve Davut Paşa
Tarih: 19-06-2024 17:15:00 Güncelleme: 19-06-2024 17:15:00


İstanbul Esenler'de bir Mahalleye ismi verilen, Çiftehavuzlar Mahallesi sınırları içerisinde bulunan Davutpaşa Kışlası Sahrası, yeni ismiyle Yıldız Teknik Üniversitesi yerleşkesi ve YTÜ Tenopark, Davut Paşa, kimdir? Hayatı ve eserlerine özetle bir göz atalım. 

Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, Üç kıtada 623 sene adaletle hüküm sürmüş, Hilafet Makamı sahibi, Cihan Devleti olan Osmanlı Devleti’nde XV. Yüzyıl’da devlet adamı. 15 yıl gibi uzun bir dönem Veziriazamlık yaparak devletin 2 numaralı ismi olmuş Koca Davud Paşa’nın, hayatı, seferleri, devlet adamlığı, hayır eserleri ve vefatı.

Minyatür, Fatih Sultan Mehmed Han ve huzurda Koca Davud Paşa. Zübdetüt Tevarih

 Osmanlı Sultanı şanlı ecdadımız Fatih Sultan Mehmed Han ve oğlu Sultan İkinci Bayezid Han saltanatı dönemlerinde Davut Paşa devlet kademelerinde önemli vazifelerde bulunmuş kıymetli bir devlet adamıdır. Sultan II. Bayezid devrinin ünlü vezîriâzamlarından, Rumeli Balkanlardan Arnavut asıllı bir devşirme olduğu kaynaklarda geçen, Koca Dâvud Paşa’nın tam olarak doğum tarihi bilinmiyor. Davud Paşa, yaygın olarak "Koca" ve "Derviş" lakaplarıyla anılıyor. Ölümü ise Dimetoka, Hicri 904, Miladi 1498 senesidir.  Devrinin önde gelen diğer isimleri gibi, Osmanlı Devleti’nde XV. yüzyıl ortalarından itibaren medrese dışındaki en önemli resmî eğitim kurumu niteliğinde olan Saray Okulu, Enderun’da eğitimini tamamlayıp, burada yetişmiştir. Enderun, Osmanlı Devletinde daha ziyade mülkî ve askerî idarecilerin yetiştirildiği bir mekteptir. Osmanlı merkez ve taşra teşkilatlarına gerekli insan gücü kadrolarını oluşturmak için kurulmuştu.

Koca Davud Paşa, Çirmen sancak beyi olduğu dönemde, Osmanlının Avrupaya ve Balkanlara yapılan seferlerden, Macaristan ve Venedik akınlardaki başarılarından dolayı 1470 Senesinde 700.000 Akçe ile Ankara Sancak Beyliğine getirildi. Daha sonra 1473 tarihinde Anadolu Beylerbeyliğine getirildi.

Osmanlı padişahı II. Mehmed ile Akkoyunlu sultanı Uzun Hasan arasında 11 Ağustos 1473 tarihinde yapılmış olan Otlukbeli Meydan Muharebesi (Başkent Muharebesi), öncü kuvvetlerini sevk ve idare etti.

Davud Paşa, Osmanlının Karamanoğulları ile süregelen mücadelesinde etkili görevler almıştır.

 Yûsufca Mirza kumandasındaki Akkoyunlu kuvvetlerinin Tokat’ı tahrip etmeleri vakasında Konya Valisi Şehzade Mustafa’nın yardımına yetişip ve Eflâtunpınarı Savaşı’nın kazanılmasında önemli rol oynayan Dâvud Paşa, Otlukbeli seferinde de öncü kuvvetleri kumanda etmiştir.

Koca Davud Paşa, Tuna boyu seferi esnasında, hisarlardan atılan bir top mermisi tesiriyle 1477 Senesi kışında göğsünden yaralandı. Aynı sene, Süleyman Paşa’nın yerine Rumeli beylerbeyiliğine tayin edildi.

Davud Paşa, 1478 Senesinde, İşkodra (Arnavutluk) seferi esnasına Jebyak’ı (Xabiyacco) ele geçirdi. Ancak Vezîriâzam Karamânî Mehmed Paşa’ya muhalefetinden dolayı azledilerek Bosna sancak beyliğine gönderildi. Sultan II. Bayezid’in tahta çıkışıyla yeniden Rumeli beylerbeyiliğine getirilen Dâvud Paşa çok geçmeden 1483'te tekrar Anadolu Valisi tayin edildi ve önce vezirliğe yükseltildi ve 1483’te ise İshak Paşa’nın yerine vezîriâzamlığa tayin edildi.

Osmanlı Devletine en önemli hizmetlerini Sultan II. Bayezid döneminde 1483 yılında getirildiği ve kesintisiz 15 yıla yakın Veziriazamlığı esnasında yapmıştır.

Vezîriâzam olduktan sonra Davud Paşa, Macarlara karşı Rumeli'yi savunmakla görevlendirildi. Macarlar Alacahisar (Kruševac) taraflarına saldırdıklarında Rumeli’yi savunmak için Sofya’ya gönderilerek vazifelendirildi.

Ardından aynı sene 1487 yılı içerisinde Memlükler üzerine gönderildi. Hersekzâde Ahmed Paşa’nın Memlükler’e esir düşmesi üzerine ise bizzat sefere çıktı. 4000 yeniçeri ve 10.000 azeble hareket ederek Adana ile Tarsus’u geri aldığı gibi Memlükler’le iş birliği yapan Turgutoğulları ile birlikte Varsaklar’a da gereken dersi verdi.  Böylece Turgutoğulları'nı Osmanlı Devleti'ne bağladı.

Koca Davud Paşa, 1492 senesinde Arnavut âsilerin üzerine gönderildi. Bu isyanı başarı ile bastırarak. Birçok esir alarak geri döndü.

Dâvud Paşa’nın on dört yıldan fazla süren vezîriâzamlık makamındaki vazifesi 8 Mart 1497’de azledilmesiyle sona erdi. Yerine Hersekzâde Ahmed Paşa getirildi. Azline, padişahın damadı olan Akkoyunlu Göde Ahmed’in Tebriz’e kaçması sebep olarak gösterilmiştir. Böylece Dâvud Paşa, senelik 300.000 akçe emekli maaşı bağlanarak, Dimetoka’da zorunlu ikamete mecbur edilerek gönderildi.

Ertesi sene Dimetoka’da 20 Ekim 1498'de vefat etti. Koca Davud Paşa öldüğünde 1 milyon düka gibi büyük bir servetin sahibi olduğu kaydedilmiştir. Paşa’nın naaşı İstanbul’a getirilerek Fatih'te yaptırdığı kendi ismini taşıyan Davud Paşa Camii ve külliyesi içinde bulunan Davut Paşa Türbesi'nde defnedilmiştir. Kaynaklarda ölüm tarihi olrak Hicri: 4 Rebîülevvel 904, Miladi: 20 Ekim 1498 olarak geçmektedir.

Vakıf kayıtlarına göre Dâvud Paşa’nın dört oğlu vardı. Bunlardan 1503’te Yanya sancak beyliği yapan Mustafa, Sultan II. Bayezid’in kızı ile evlenmiş ve damadı olmuştur.

Dâvud Paşa birçok hayratın sahibi idi. İstanbul’da Fatih, Avratpazarı yakınındaki camii, imaret, medrese, mektep, çeşme ve türbeden oluşan külliyesi 1485’te tamamlanmıştır. Dâvud Paşa külliyesi kısmen de olsa günümüzde varlığını sürdürmektedir. Külliyenin yakınındaki sur kapısı zamanla Dâvudpaşa Kapısı diye anılır olmuştur. İstanbul mahkemelerinden biri olan Dâvud Paşa Mahkemesi de bu caminin yanında bulunuyordu. Ayrıca Tekirdağ’a bağlı Yoncalu ve Bulgu köylerinde birer cami yaptırdığı, Ferecik kasabasına da içme suyu getirttiği bilinmektedir. Bu tesislerinin giderlerini karşılamak üzere İstanbul, Edirne, Üsküp, Manastır, Bursa ve İznik’te pek çok dükkân, han, hamam, köy ve bahçe vakfetmiştir.

Dâvud Paşa Esenler Çiftehavuzlar Mahallesi sınırları içerisinde, aynı zamanda ismini taşıyan Davutpaşa Mahallesi bitişiğindeki, Topkapı sur dışında ünlü ordugâh Rumeli seferlerinde askerin toplanma yeri olan Davutpaşa Kışalsı ve içerisindeki pek çok tarihi eserin banisi idi. Osmanlı Padişahlarının seferlerinde konakladıkları Otağ-ı hümâyun Dâvud Paşa Kışlası sahrasında kurulur ve tuğlar buraya dikilirdi. Serdarla idare edilen seferlerde ise, sancak-ı şerif orada teslim edilir ve yine orada karşılanırdı.

Ayrıntılı malumat için daha önce "Esenler Davut Paşa Kışlası" isimli makalemizde kışlayı ve içerisindeki tarihi eserleri daha ayrıntılı olarak yazmıştık.

Özetle hayat hikayesini, ele almaya çalıştığımız bu kısa biyografide bahsi geçen Derviş Dâvud Paşa âlimlere değer veren, fakirlere yardım eden, hayırsever bir "Derviş", tecrübeli ve ihtiyatlı bir "Koca" Osmanlı devlet adamı olarak tanınıyordu. Şükranla ve rahmetle anıyoruz. 

Kalın sağlıcakla. Selam ve dua ile…

Kaynaklar ve Bağlantılar:

Beytullah Yıldırım Esenler Araştırmaları

Âşıkpaşazâde, Târih (Atsız), s. 193, 232-233, 238.

Oruç b. Âdil, Tevârîh-i Âl-i Osmân, s. 137 vd.

İbn Kemal, Tevârîh-i Âl-i Osmân, VII, 315 vd., 527.

Hoca Sâdeddin, Tâcü’t-tevârîh, I, 216, 529, 536-537; II, 53-54, 71, 216.

Sicill-i Osmânî, II, 323-324.

Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, II, 66, 81, 94, 100, 123, 192, 535-536, 585, 593, 604, 638.

Solakzâde, Târih, s. 240, 244, 299

 

Beytullah YILDIRIM Esenler Araştırmaları

Yerel Tarihçi Araştırmacı Yazar

esenlerarastirmalari@gmail.com

İstanbul / Esenler 



Bu yazı 2098 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 5 5 0 0 17 4 15 +13
2 Fenerbahçe 5 4 0 1 13 2 13 +11
3 Beşiktaş 4 3 0 1 9 3 10 +6
4 Başakşehir FK 5 3 1 1 11 7 10 +4
5 Eyüpspor 5 2 0 3 8 4 9 +4
6 Samsunspor 5 3 2 0 6 3 9 +3
7 Konyaspor 5 2 2 1 6 7 7 -1
8 Sivasspor 5 2 2 1 5 6 7 -1
9 Antalyaspor 5 2 2 1 9 12 7 -3
10 Göztepe 4 1 0 3 5 3 6 +2
11 Bodrum FK 6 2 4 0 5 9 6 -4
12 Kasımpaşa 5 1 2 2 6 8 5 -2
13 Trabzonspor 4 0 0 4 3 3 4 0
14 Çaykur Rizespor 5 1 3 1 3 13 4 -10
15 Kayserispor 4 0 1 3 5 6 3 -1
16 Gaziantep FK 4 1 3 0 4 7 3 -3
17 Alanyaspor 5 0 2 3 4 9 3 -5
18 Hatayspor 6 0 4 2 4 10 2 -6
19 Adana Demirspor 5 0 4 1 5 12 1 -7
Takım O G M B A Y P AV
1 İstanbulspor 5 4 1 0 11 4 12 +7
2 Manisa FK 6 3 1 2 13 7 11 +6
3 Iğdır FK 5 3 1 1 10 3 10 +7
4 Pendikspor 5 3 2 0 10 8 9 +2
5 Kocaelispor 5 3 2 0 6 7 9 -1
6 Erzurumspor FK 6 3 3 0 8 5 9 +3
7 Gençlerbirliği 5 2 1 2 5 4 8 +1
8 Amed SK 5 2 1 2 4 1 8 +3
9 Bandırmaspor 5 2 2 1 7 7 7 0
10 Ümraniyespor 5 2 2 1 7 8 7 -1
11 Sakaryaspor 5 1 0 4 6 4 7 +2
12 Keçiörengücü 5 1 1 3 5 5 6 0
13 MKE Ankaragücü 5 2 3 0 6 6 6 0
14 Şanlıurfaspor 5 2 3 0 6 10 6 -4
15 Çorum FK 5 1 1 3 7 6 6 +1
16 Fatih Karagümrük 5 1 1 3 7 8 6 -1
17 Boluspor 5 1 2 2 5 6 5 -1
18 Adanaspor 5 1 2 2 7 12 5 -5
19 Esenler Erokspor 5 1 4 0 5 9 3 -4
20 Yeni Malatyaspor 5 0 5 0 1 16 3 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 3 3 0 0 7 3 9 +4
2 Altınordu 3 2 0 1 4 0 7 +4
3 24Erzincanspor 3 2 0 1 4 0 7 +4
4 Adana 1954 Futbol Kulübü 3 2 0 1 3 1 7 +2
5 Batman Petrolspor 3 2 1 0 3 1 6 +2
6 Sarıyer 3 1 0 2 4 1 5 +3
7 İskenderunspor A.Ş. 3 1 1 1 2 2 4 0
8 Kırklarelispor 3 1 1 1 2 2 4 0
9 Tuzlaspor 3 1 1 1 2 2 4 0
10 1461 Trabzon FK 3 1 1 1 2 2 4 0
11 Altay 3 1 1 1 1 2 4 -1
12 İnegölspor 3 1 1 1 1 2 4 -1
13 Fethiyespor 3 1 2 0 4 6 3 -2
14 Kepezspor FAŞ 3 0 1 2 1 2 2 -1
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 3 0 2 1 1 3 1 -2
16 Karaköprü Belediyespor 3 0 2 1 2 5 1 -3
17 Isparta 32 Spor 3 0 2 1 1 5 1 -4
18 Hes İlaç Afyonspor 3 0 3 0 1 6 0 -5
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 2 2 0 0 5 0 6 +5
2 Belediye Kütahyaspor 2 2 0 0 3 0 6 +3
3 Bornova 1877 2 1 0 1 4 0 4 +4
4 Karşıyaka 2 1 0 1 3 0 4 +3
5 Silifke Belediye Spor 2 1 0 1 2 1 4 +1
6 Artvin Hopaspor 2 1 0 1 1 0 4 +1
7 Muş Spor Kulübü 2 1 0 1 1 0 4 +1
8 Düzcespor 2 1 1 0 2 2 3 0
9 Anadolu Üniversitesi 2 1 1 0 1 1 3 0
10 Kahramanmaraşspor 2 1 1 0 1 1 3 0
11 23 Elazığ Futbol Kulübü 2 0 0 2 0 0 2 0
12 Kırşehir Futbol SK 2 0 1 1 0 2 1 -2
13 Kuşadasıspor 2 0 2 0 0 2 0 -2
14 Ergene Velimeşe 2 0 2 0 1 4 0 -3
15 Tokat Bld Plevnespor 2 0 2 0 0 4 0 -4
16 Bulvarspor 2 0 2 0 0 7 0 -7
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Konyaspor vs Sivasspor
 21/09/2024 Fenerbahçe vs Galatasaray
 22/09/2024 Çaykur Rizespor vs Samsunspor
 22/09/2024 Kasımpaşa vs Antalyaspor
 22/09/2024 Adana Demirspor vs Alanyaspor
 22/09/2024 Beşiktaş vs Eyüpspor
 23/09/2024 Gaziantep FK vs Trabzonspor
 23/09/2024 Göztepe vs Kayserispor
 27/09/2024 Sivasspor vs Başakşehir FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Amed SK vs Boluspor
 21/09/2024 MKE Ankaragücü vs Sakaryaspor
 22/09/2024 Keçiörengücü vs Iğdır FK
 22/09/2024 Ümraniyespor vs Adanaspor
 22/09/2024 Çorum FK vs Kocaelispor
 22/09/2024 İstanbulspor vs Bandırmaspor
 23/09/2024 Şanlıurfaspor vs Fatih Karagümrük
 24/09/2024 Esenler Erokspor vs Yeni Malatyaspor
 27/09/2024 Iğdır FK vs Erzurumspor FK
 28/09/2024 Bandırmaspor vs MKE Ankaragücü
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 22/09/2024 GMG Kastamonuspor vs Karaköprü Belediyespor
 22/09/2024 Kırklarelispor vs Altınordu
 22/09/2024 Tuzlaspor vs Altay
 22/09/2024 Fethiyespor vs Batman Petrolspor
 22/09/2024 Isparta 32 Spor vs Sarıyer
 22/09/2024 24Erzincanspor vs Adana 01 Futbol Kulübü
 28/09/2024 1461 Trabzon FK vs GMG Kastamonuspor
 28/09/2024 Sarıyer vs Kırklarelispor
 29/09/2024 Karaköprü Belediyespor vs Tuzlaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/09/2024 Bornova 1877 vs Artvin Hopaspor
 22/09/2024 Kahramanmaraşspor vs Kuşadasıspor
 22/09/2024 Muş Spor Kulübü vs Belediye Kütahyaspor
 22/09/2024 Tokat Bld Plevnespor vs Kırşehir Futbol SK
 22/09/2024 Anadolu Üniversitesi vs Silifke Belediye Spor
 22/09/2024 Düzcespor vs Bulvarspor
 22/09/2024 Ergene Velimeşe vs Bursaspor
 22/09/2024 Karşıyaka vs 23 Elazığ Futbol Kulübü

Web sitemize nasıl ulaştınız?


NAMAZ VAKİTLERİ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI